Wzorując się na Instytucie Nauk utworzonym (1711 r.) przy Uniwersytecie Bolońskim - Kołłątaj powołał do życia Szkoły Główne (Koronną, Litewską, a później Krakowską), które miały gromadzić tematykę...
rozwiń
Wzorując się na Instytucie Nauk utworzonym (1711 r.) przy Uniwersytecie Bolońskim - Kołłątaj powołał do życia Szkoły Główne (Koronną, Litewską, a później Krakowską), które miały gromadzić tematykę techniczną, przyrodniczą i medyczną. Zaledwie rozpoczętą działalność reformatorską czekały ciężkie losy państwa i narodu: kolejne rozbiory i wojny napoleońskie. Kongres Wiedeński ustanowił nową mapę Europy, co dla Polski było właściwie czwartym rozbiorem. Powstały bowiem dwa sztuczne twory: Królestwo Polskie wykrojone z Księstwa Warszawskiego oraz "Niepodległe i Ściśle Neutralne Wolne Miasto Kraków z Okręgiem" (tzw. Rzeczpospolita Krakowska) dzięki której Kraków uzyskał warunki by stać się "siedliskiem nauki" (1815-1833).
W 1816 r. ruszył Uniwersytet Warszawski i Szkoła Akademiczno-Górnicza w Kielcach. Wobec tego, że łączenie nauk technicznych ze studiami uniwersyteckimi nie zdawało egzaminu, utworzono (1822 r.) Szkołę Budowy Dróg i Mostów, a następnie (1825 r) Szkołę Przygotowawczą do Instytutu Politechnicznego, która po pięciu latach awansowała do rangi Instytutu Politechnicznego. Po śmierci Staszica Szkołę z Kielc przeniesiono do Warszawy wcielając ją równocześnie do Instytutu Politechnicznego.
Nauki techniczne i rolnicze rozwijano przy Uniwersytecie Wileńskim oraz w Gimnazjum Wołyńskim w Krzemieńcu (które w 1818 r. awansowało do rangi liceum).
Upadek powstania listopadowego przekreślił działalność reformatorską na terenie zaboru rosyjskiego (tzn. w Warszawie, Wilnie i Krzemieńcu). Z tym większą energią zadbano by Kraków stał się owym "siedliskiem nauki".
W monarchii austriackiej przebiegał proces przekształcania instytutów politechnicznych na wyższe szkoły techniczne: Praga (1863 r.), Graz (1864 r.), Wiedeń (1865 r.), Brno (1867 r.). W Galicji rywalizowały ze sobą: Instytut Techniczny (1834 r.) w Krakowie i Akademia Techniczna (1844 r.) we Lwowie.
(PG)
zobacz wątek
