Pytanko do mamuś !!!

sysiu ja dziś małemu dałam polizać ogórka kiszonego ale się krzywił ale bardzo był zainteresowany nowym smakiem i troszke ziemniaczka dałam

nam na SR mówili, że od 6 mca.

no tak ale zobacz kiedyś jak my byłysmy bobasami już od 3 miecha mamy wprowadzały nic się nie stanie jak 5 miesięczne dziecko popróbuje

Ja zdecydowałam że jeszcze poczekam. Julka ma juz 5 miesiecy. Zbyt wczesne podanie pokarmów stalych moze powodowac alergię. Najpierw chcialam po 5 miesiacu jej dac. Ale przeczytałam artykuł ze jezeli dziecko jest karmione piersia to lepiej sie wstrzymac do ukonczenia 6 miesiaca.

dokladnie po szostym m-cu:)

jesli karmisz wyłacznie piersią to wprowadzasz nowe smaki po 6 m-cu, jesli butelka to 2 m-ce wczesniej
Teraz wiele dzieci jest podatnych na alergie więc nalezy się trzymac tych zasad.
Ja podawałam - po kolei:
malko odciagnięte z kleikiem kukurydzianym
mleko odciagniete z kleikim ryżowym,
jabłko
jabłko + marchewka
marchewka + jabłko + ziemniak
poxniej kupowałam zupki dl amaluszków przecierowe z Bobo Vita --- te bezselerowe i bez pomidorów ( pomidory i seler to najczestrze alergeny i choć na zupkach sa dla maleńkich dzieci to jednak uczulic mogą)
Mozna tez wprowadzac powoli - rozgnieciony banan, a póxniej zupki z męsem z królika lub indyka przetartym ( bez wywaru) - mięso zawsze gotujesz w osobnym garnku niż warzywa i wywar wylewasz


A tu znalazłam info z netu:
CO KIEDY NA TALEŻU
Dziewięć rad na 7. miesiąc
Przyszedł moment, by dziecko spróbowało potraw innych niż mleko mamy. Dr Halina Weker, specjalista ds. żywienia dzieci radzi, jak zacząć.

1. Przede wszystkim nie rezygnuj z karmienia piersią. W siódmym miesiącu Twoje mleko nadal powinno być podstawą diety dziecka. W ciągu dnia przystawiaj niemowlę do piersi zgodnie z jego potrzebami.

2. Posiłki uzupełniające zacznij wprowadzać stopniowo. Twój pokarm, choć nadal bardzo istotny, nie zaspokaja już wszystkich potrzeb rosnącego organizmu. Dlatego w siódmym miesiącu karmione piersią niemowlę może i powinno spróbować soków, przecierów owocowych oraz zupki. Zaczynaj od małych ilości – wystarczą dwie, trzy łyżeczki (podaj je tuż po karmieniu piersią).

3. Warzywa do niemowlęcej diety wprowadzaj pojedynczo. Możesz zacząć od przecieru marchewkowego (przepis niżej) z łyżeczką masła, oliwy z oliwek lub oleju niskoerukowego. Po paru dniach możesz dodać do zupki nieco ziemniaka. Po kilku kolejnych – pietruszkę, a następnie co parę dni inne warzywa, na przykład kalarepę, dynię, brokuły, kalafior, fasolkę szparagową, buraczki.

4. Po kilku dniach wzbogać zupkę dodatkiem mięsa. Na początek wystarczą dwie łyżeczki ugotowanego osobno i zmiksowanego mięsa kurczaka, indyka, cielęciny albo królika, może też być chuda i młoda wołowina, wieprzowina lub jagnięcina.

5. Co drugi dzień do zupy dodaj połowę żółtka. To także źródło cennego białka, substancji tłuszczowych oraz różnych biopierwiastków.

6. Obserwuj maluszka, gdy zje coś po raz pierwszy. Gdy nowości wprowadzasz pojedynczo, łatwo zorientować się, jak reaguje na nie organizm (obserwuj stan skóry, wypróżnienia, zachowanie).

7. Codziennie podawaj dziecku owoce. Najlepiej w postaci soków przecierowych lub przecierów ze świeżych owoców. Zacznij od skrobanego jabłka, bo jest to owoc o słabych właściwościach alergizujących. Kolejno wprowadź przeciery z malin, porzeczek, czarnych jagód, następnie (pod koniec tego miesiąca życia malca) z moreli, brzoskwiń, gruszek i śliwek. By nieco złagodzić kwaskowaty smak, możesz dodać do nich kleik lub kaszkę bezglutenową. Wszystkie owoce dla niemowlęcia dokładnie umyj pod bieżącą wodą, a potem dodatkowo sparz i obierz ze skórki.

8. Posiłki uzupełniające podawaj łyżeczką lub z kubeczka. Nie używaj do tego butelki ze smoczkiem – zupka lub papka jarzynowa powinna być gęsta, więc łatwiej ją podać łyżeczką.

9. JeŚli dziecko nie chce jeść zupki, dodaj do niej odrobinę swojego mleka. Może nie odpowiada mu smak pewnych jarzyn, np. selera. Na początku z niego zrezygnuj. Jeśli malec jest bardzo głodny, najpierw przystaw go do piersi.
Przepisy
Zdrowe dania dla Twojego malca w 7. miesiącu życia


Przecier z marchwi
– 1 średnia marchew,
– 1 łyżeczka kleiku ryżowego,
– 1 łyżeczka świeżego masła.
Marchew wyszoruj, oskrob, opłucz, pokrój w cienkie plasterki. Przełóż do rondelka, zalej niewielką ilością wrzącej wody i ugotuj pod przykryciem na małym ogniu. Jarzynkę zmiksuj, dodaj kleik i masło. Starannie rozmieszaj, by uzyskać jednolitą konsystencję i ponownie zagotuj. Podawaj dziecku po ostudzeniu i sprawdzeniu temperatury!

Sok z jabłka
– świeże, dojrzałe jabłko.
Umyj je dokładnie, obierz, sparz wrzącą wodą i zetrzyj na drobnej, szklanej tarce. Porcelanowy kubek i sitko także sparz wrzątkiem. Wyłóż przecier z jabłka na sitko i wyciśnij sok do kubeczka.

Zupka marchewkowo-jabłkowa z kurczakiem
– 80 g obranej marchwi,
– małe obrane jabłko,
– 2 łyżeczki kleiku ryżowego,
– 1 łyżeczka oliwy z oliwek,
– 20 g piersi kurczaka,
– 1/3 szklanki wody.
Do wrzącej wody włóż obraną, umytą i pokrojoną marchew oraz mięso. Gotuj przez 20 minut. Pod koniec dodaj cząstki jabłka. Warzywa i jabłko zmiksuj, a mięso osobno drobniutko posiekaj. Do zupy dodaj oliwę i kleik, wymieszaj ją i jeszcze raz zagotuj. Ewentualnie uzupełnij przegotowaną wodą do objętości ok. 180 ml.





Siedem rad na 8. miesiąc
Nasz ekspert wyjaśnia, dlaczego nie powinnaś już miksować zupek. Dowiesz się też, jak przygotować lane kluseczki, kochane przez wszystkie dzieci.

1. Nadal karm piersią – Twoje mleko to ciągle najbardziej wartościowy pokarm, jaki możesz dać ośmiomiesięcznemu maluchowi. Przystawiaj więc dziecko do piersi tak często, jak będzie się tego domagać. Powinno ono jednak dostawać także dodatkowe posiłki: gęstą zupkę jarzynową gotowaną razem z mięsem (co drugi dzień dodawaj do niej pół żółtka) lub dwudaniowy obiadek (patrz niżej), przecierowy soczek i deser owocowy, np. kisiel.

2. Na obiad możesz już podać dziecku dwa dania, czyli rzadszą zupkę jarzynową oraz papkę z jarzyn z posiekanym drobno mięsem (wystarczy 2–3 łyżeczki).

3. Gotuj zupki z różnych warzyw i chudego mięsa. Raz dodaj kalafiora, innym razem brokuła, fasolkę szparagową, trochę dyni lub kabaczka. Możesz ugotować zupkę na kurczaku, indyku czy króliku, ale też na chudej wołowinie, która zawiera dużo łatwo przyswajalnego żelaza.

4. Nie używaj soli – nerki małego dziecka nie są na tyle sprawne, by dobrze radzić sobie z jej wydaleniem. W warzywach i owocach jest jej akurat tyle, by rozwój malucha przebiegał prawidłowo. Ogranicz też do minimum cukier. Smak posiłków powinien zależeć tylko od smaku warzyw i owoców (kwaśny możesz np. złagodzić, dodając do potrawy łyżeczkę kleiku lub kaszki bezglutenowej).

5. Do potraw z jarzyn dodaj łyżeczkę oleju lub masła – tłuszcze to nie tylko źródło energii, ale i witamin (A, E, D). Są one niezbędne do rozwoju układu nerwowego malca.

6. Nie musisz już wszystkiego miksowaĆ – dziecko powinno wyczuwać w potrawach miękkie grudki warzyw, mięsa czy kaszek. Nawet jeśli Twój maluszek nie ma jeszcze ząbków, warzywa do zupy możesz już teraz ścierać na grubej tarce jarzynowej (najlepiej stalowej), a ugotowane ziemniaki rozgniataj widelcem. Jedzenie takich potraw to bardzo potrzebna dziecku lekcja żucia i gryzienia, która zapobiega nieprawidłowemu ustawieniu szczęki. Jeśli nie dość wcześnie wprowadzisz do jego menu pokarmy o różnorodnej konsystencji, maluch może jeszcze długo odmawiać ich jedzenia – nawet w drugim roku życia!

7. Jeśli zamierzasz przerwać już karmienie piersią – na początku przystawiaj malucha rano i wieczorem. Na drugie śniadanie możesz mu wtedy podać danie mleczno-owocowe, np. deser owocowy z dodatkiem mleka modyfikowanego. Kiedy już nie będziesz karmiła piersią, jako pierwszy i ostatni posiłek podawaj mleko modyfikowane z dodatkiem kaszki bezglutenowej, np. gryczanej, ryżowej lub lanych kluseczek.

Przepisy
Zdrowe dania dla Twojego malca w 8. miesiącu życia

Jabłuszko pod pierzynką
– słodkie jabłuszko
– 1 łyżeczka cukru
– pół żółtka
– płaska łyżeczka mąki ziemniaczanej
– 150 ml mleka modyfikowanego następnego przygotowanego zgodnie z recepturą na opakowaniu
Jabłko umyj i po usunięciu łyżeczką gniazda nasiennego upiecz w piekarniku, w kuchni mikrofalowej lub uduś pod przykryciem w odrobinie wody. Pół żółtka rozmieszaj z cukrem, mąką oraz łyżką mleka (modyfikowanego) i mieszając, powoli wlewaj do przygotowanego wcześniej w małym rondelku mleka. Zagotuj sos i mieszaj go, aż przestygnie. Następnie polej nim jabłko. Letni jeszcze deser podawaj
maluszkowi łyżeczką (tylko miąższ, bez skórki).
Porcja dla dziecka = 1 Średnie JabŁko

Buraczkowa papka z wołowiną
– 1/2 małego buraka,
– 1/2 średniego ziemniaka,
– łyżeczka świeżego masła,
– 1/3 szklanki wody,
– 20 g surowej młodej wołowiny.
Buraczka umyj, ugotuj do miękkości, nie obierając go ze skórki. Ziemniaka umyj, obierz, opłucz, pokrój w kostkę i z mięsem włóż do wrzącej wody. Gotuj na małym ogniu ok. 15 minut. Wyjmij mięso i drobno posiekaj. Buraka ostudź pod zimną wodą, obierz, połowę pokrój na cząstki, dodaj do ziemniaka i zmiksuj. Dodaj drobno pokrojone mięso i masło. Ciągle mieszając, zagotuj potrawę. Zanim podasz dziecku, sprawdź, czy nie jest zbyt gorąca.
Porcja dla dziecka = 150 g + 10 g GOTOWANEGO MIĘSA

Lane kluseczki na mleku
– 5 miarek mleka następnego w proszku,
– 150 ml wody, dla niemowląt,
– żółtko,
– 1 łyżeczka mąki kukurydzianej.
Wymieszaj żółtko, mąkę i łyżeczkę zimnej wody na jednolitą masę. Zagotuj części wody i wlewaj do niej bardzo cienkim strumieniem płynne ciasto. Kluseczki powinny
być miękkie, najlepiej wielkości kaszy perłowej. Do pozostałej porcji wody (powinna być przegotowana) dodaj proszek mleczny. Wlej mleko do ugotowanych kluseczek.
Porcja dla dziecka = 180 ml

Osiem rad na 9. miesiąc

Twój maluszek ma już pewnie ząbki i uczy się żuć. Czas więc na kolejne zmiany w jego diecie. Nasz ekspert radzi, jak i kiedy je wprowadzać.

1. Nie rezygnuj z karmienia piersią, mimo że dziecko dostaje już wiele nowych pokarmów. Twoje mleko jest nadal bardzo ważnym składnikiem jego diety. Przystawiaj więc je do piersi tak często, jak będzie się tego domagać. Jeśli wróciłaś do pracy, pozwalaj maluchowi ssać rano
i wieczorem, a także w nocy.

2. Dawaj malcowi do rączki chrupki kukurydziane, a potem inne smakołyki nadające się do gryzienia, np. obrane jabłko lub bezglutenowe biszkopty. Gryzienie i żucie stałych pokarmów wspomaga prawidłowe kształtowanie się zgryzu.

3. Pamiętaj, że w menu dziecka nie powinno zabraknąć mięsa – zawiera ono m. in. potrzebne mu żelazo. Czy wiesz, że wchłanianie żelaza ułatwia witamina C? Po posiłku warzywno-mięsnym podaj więc maluchowi kilka łyżeczek soku. Pamiętaj też, że ciemne mięso (wieprzowe i młoda wołowina) ma najwięcej dobrze przyswajalnego żelaza hemowego.

4. Co drugi dzień dodawaj do zupki całe żółtko – to ważna zmiana. Możesz dodawać je także do kisielu mlecznego (rozmieszaj je najpierw w potrawie, potem razem z nią zagotuj). Żółtko jest źródłem prawie całkowicie przyswajalnego białka, potrzebnego organizmowi do budowy tkanek, żelaza, oraz cennej witaminy A.

5. Zapoznawaj szkraba z różnymi smakami – dziecko, którego menu jest bardzo monotonne, będzie mieć trudności z zaakceptowaniem nowych potraw. Jeśli jednego dnia podasz mu zupkę o łagodnym smaku, np. krupnik, następnego dnia przygotuj barszczyk zakwaszony odrobiną soku z cytryny. Czas też na nowe owoce, podawane w różnej postaci. Do przygotowania kisielku możesz użyć mrożonych śliwek, czarnych porzeczek, czy żurawin.

6. Pamiętaj, że nadmiar soku może szkodzić – zmniejsza apetyt, a nawet bywa przyczyną luźnych stolców. Nie podawaj go więcej niż 200 ml dziennie. Spragnionemu malcowi poza sokami podawaj ziołowe i owocowe herbatki.

7. Kup dziecku jego własną łyżeczkę – jeśli w czasie posiłku dasz mu ją do rączki, sprawisz mu wielką frajdę. Ale to nie wszystko! Im wcześniej zacznie jeść samodzielnie, tym lepszy będzie miał apetyt. Nie kupuj „udziwnionych”, powyginanych sztućców. W czasie karmienia dziecko powinno zgarniać pokarm z łyżeczki (nie powinnaś mu go wlewać do ust). To ważne, bo w ten sposób maluch ćwiczy mięśnie potrzebne podczas nauki mowy.
8. Nigdy nie zmuszaj do jedzenia – to najlepszy sposób wychowania niejadka albo... malucha, który będzie miał problemy z nadwagą! Nic się nie stanie, jeśli jednego dnia zje nieco mniej.

Przepisy
Zdrowe dania dla Twojego malca w 9. miesiącu życia

Krupniczek krakowski
– 1/2 małej marchewki;
– 1/2 małego ziemniaka,
– łyżeczka pokrojonego pora,
– łyżeczka pokrojonego korzenia pietruszki,
– 2 płaskie łyżeczki drobnej kaszki krakowskiej,
– łyżeczka masła,
– 150 ml wody.
Warzywa włóż do stalowego rondelka, zalej wodą i ugotuj prawie do miękkości. Następnie uzupełnij wodę i do gotującej się zupki wsyp, ciągle mieszając, kaszkę krakowską. Gotuj na małym ogniu 8–10 minut. Następnie, gdy kaszka będzie miękka, zestaw krupnik z ognia, dodaj masło i uzupełnij zupkę gorącą wodą.
Porcja dla dziecka = ok. 200 ml.

Kaszka z jabłkiem
– 3 łyżeczki kaszki ryżowej,
– jabłko,
– łyżeczka oliwy z oliwek lub masła,
– ok. 90 g wody.
Jabłko umyj, obierz, opłucz, zetrzyj na szklanej lub plastikowej tarce. Wodę zagotuj. Dodaj starte jabłko, kaszkę i masło. Wymieszaj, jeszcze raz zagotuj. Wartość odżywcza kaszki będzie wyższa, jeśli dodasz żółtko lub kawałek ugotowanego chudego mięsa, np. z kurczaka (10–15 g na porcję).
1 porcja = 150 g

Przysmak z gruszki
– dojrzała gruszka,
– 2 łyżeczki soku jabłkowego.
Gruszkę umyj, obierz, usuń gniazdo nasienne. Pokrój na kawałki i przetrzyj przez sitko lub zmiksuj wraz z sokiem jabłkowym. Podawaj natychmiast, póki nie ściemnieje.
Porcja dla dziecka = 2 łyżki musu.

Bezglutenowy biszkopcik
– 5 żółtek,
– 120 g cukru,
– 90 g mąki kukurydzianej,
– 1/2 płaskiej łyżeczki proszku do pieczenia (bezglutenowego).
Ubij na puch żółtka z cukrem, dodaj delikatnie przesianą mąkę kukurydzianą i proszek
do pieczenia. Wymieszaj lekko składniki ciasta. Ciasto przełóż do niewielkiej formy wysmarowanej tłuszczem i wysypanej mąką kukurydzianą. Piecz około 20 minut w temperaturze 190°C.
Porcja dla dziecka = mały kawałek

Osiem rad na 10. miesiąc

Twój brzdąc może już spróbować, jak smakuje pszenna bułeczka, żytni chleb, ciasto drożdżowe, kaszka manna... Nie wszystko w jego diecie trzeba jednak zmienić.

1. Nie rezygnuj z karmienia piersią. Twój pokarm nadal zaspokaja najważniejsze potrzeby dziecka. Oprócz wartości odżywczych zawiera przeciwciała, które skutecznie chronią przed infekcjami. Kiedy jesteś chora, a o tej porze roku o to nietrudno, pokarm działa jak szczepionka. Jeśli dziecko ssie pierś, nie trzeba mu podawać żadnego innego mleka – ani w proszku, ani płynnego.

2. Przygotowuj drugie danie. Jadłospis malca niewiele różni się od jego diety w dziewiątym miesiącu. Dziecko nadal powinno otrzymywać pięć posiłków dziennie, ale na obiadek nie wystarczy już sama zupka. Poza nią maluch powinien dostawać jarzynkę z dodatkiem gotowanego mięsa, np. ziemniaczek lub marchewkę i pulpecik. Na deser może wypić sok z kubeczka – witamina C ułatwia wchłanianie żelaza, które jest mu bardzo potrzebne (zapobiega bowiem niedokrwistości).

3. Wprowadzaj pokarmy z glutenem. Oprócz chleba i bułki w dziecięcym menu pojawiają się teraz drobne płatki owsiane lub jęczmienne, kaszka manna, sucharki, biszkopty. Od czasu do czasu zamiast kaszki możesz dać malcowi na śniadanie malutką kanapkę z masłem i posiekanym mięsem (nie podawaj wędlin).

4. Używaj tylko wody butelkowanej. Musi być niskozmineralizowana, przeznaczona specjalnie dla niemowląt. Jeśli podajesz maluszkowi wodę do picia, koniecznie ją przegotuj.

5. Dawaj maluchowi coś do gryzienia. Najlepsze są kawałki gotowanej marchewki, obrane jabłko, biszkopty, chrupki kukurydziane. Jeśli dziecko zbyt długo dostaje potrawy przecierane, jego zgryz nie rozwija się prawidłowo. Powinno gryźć nawet, gdy jego ząbki dopiero się wyrzynają.

6. Odpowiednio przechowuj jedzenie. Słoiczek po otwarciu możesz trzymać w lodówce do 48 godzin. Ale gdy wprost z niego karmisz malucha, niedojedzoną resztę musisz wyrzucić. Wraz ze śliną dostają się do jedzenia bakterie, które mogą spowodować, że szybko się popsuje. Aby podgrzać danie w słoiczku, wstaw je do garnuszka z ciepłą wodą. Przeciery owocowe podawaj w temperaturze pokojowej.

7. Ucz dziecko samodzielnego jedzenia. W trakcie posiłku pozwól mu brać do rączki kawałki różnych pokarmów. Wręczaj też plastikową łyżeczkę, by uczyło się nią posługiwać.

8. Pamiętaj o witaminach. Poza jabłkami i soczkami podawaj kisielki z mrożonych truskawek, malin, porzeczek, śliwek, żurawin (przepis poniżej). Są źródłem biopierwiastków, np. żelaza, magnezu.

Przepisy
Zdrowe dania dla Twojego malca w 10. miesiącu życia

Kisiel z żurawin
– 1/2 szklanki żurawin,
– 2 łyżeczki cukru,
– 1 czubata łyżeczka mąki ziemniaczanej,
– 3/4 szklanki wody.
Żurawiny przebierz, opłucz, ugnieć w porcelanowym kubeczku, a potem przetrzyj przez plastikowe sitko. Część miazgi zalej wrzącą wodą, zagotuj i dodaj cukier. Mąkę ziemniaczaną zalej przegotowaną zimną wodą i rozmieszaj. Wlewaj powoli do wrzącego płynu ciągle mieszając. Zagotuj kisiel.
Po zestawieniu z ognia dodaj pozostałą część przecieru i wymieszaj. Gorący kisiel wlej do miseczki. Ostudź. Pyszny jest z mlekiem modyfikowanym.
Porcja dla dziecka: ok. 200 ml

Pulpeciki z kaszą manną
– 1/5 małej marchwi,
– 1/2 małego korzenia pietruszki,
– 1/2 łyżeczki zielonej pietruszki,
– 1/2 pokrojonego w kostkę selera,
– 4 łyżeczki mielonej surowej cielęciny,
– 2 łyżeczki kaszy manny,
– 1/2 surowego żółtka,
– 1/2 szklanki wody.
Umyj jajko, sparz je wrzątkiem i oddziel białko od żółtka. Do zmielonego mięsa dodaj żółtko, opłukaną i bardzo drobno posiekaną zieloną pietruszkę oraz kaszę mannę. Wszystko dokładnie wymieszaj, uformuj okrągłe kotleciki. Warzywa umyj, obierz, opłucz. Selera pokrój w kostkę, marchew i pietruszkę zetrzyj na grubej tarce jarzynowej. Wrzuć je do wrzącej, osolonej wody. Włóż też do niej pulpety i gotuj pod przykryciem na małym ogniu ok. 20–30 minut. Podaj dziecku z ziemniakami purée na drugie danie.
Porcja dla dziecka: 1–2 pulpety + 50 g warzyw

Drożdżowa chałka
– 1/2 kg mąki pszennej,
– 3 łyżki cukru,
– 1/2 kostki masła,
– 1 szklanka mleka,
– 2 żółtka,
– 1/2 kostki drożdży (50 g)
Rozkrusz drożdże, dodaj cukier i ciepłe mleko. Następnie żółtka, roztopione masło i przesianą mąkę. Wyrób ciasto mikserem lub ręką. Podziel na dwie części, spleć w warkocz i przełóż do formy (posmarowanej masłem i oprószonej mąką). Zostaw do wyrośnięcia. Gdy podwoi objętość, posyp kruszonką (posiekaj 3 łyżki mąki, 2 łyżki cukru pudru, 1 łyżkę masła). Piecz pół godziny w 1800C.
Porcja dla dziecka: 1 kromka

Siedem rad na 11. miesiąc

Twój malec coraz wyraźniej zaczyna objawiać swoje upodobania smakowe: niektóre potrawy je z apetytem, a innych nie weźmie do buzi. Jak ustalić mu najlepszą dietę?/b>

1. Podawaj pięć posiłków dziennie. Zwykle w jedenastym miesiącu wielkość porcji wynosi ok. 180–220 g. Nie jest to jednak regułą, bo już w tym wieku dzieci mają różne potrzeby żywieniowe i apetyt. Mogą jeść nieco mniej lub więcej.

2. Rozszerz dietę o całe jajko. Powinno być bardzo świeże (po rozbiciu żółtko zachowuje kształt, białko nie rozlewa się). Najlepsze jest w postaci jajecznicy przyrządzanej na parze lub gotowane ok. 4 minut. Dziecko może je jeść co drugi dzień. Jajko zawiera pełnowartościowe białka, różne witaminy i żelazo. Jeśli malec jest alergikiem, z wprowadzeniem całego jajka zaczekaj co najmniej dwa miesiące.

3. Wprowadź twarożek i jogurt. Maluchowi karmionemu piersią kilkakrotnie w ciągu doby nie musisz dawać innych pokarmów mlecznych. A karmionemu sztucznie – dwa razy w tygodniu podaj twarożek, kefir lub jogurt naturalny z owocami.

4. Urozmaicaj dietę owocami. Malec powinien już uczyć się jeść owoce w kawałkach. Oprócz jabłek podawaj też dojrzałe gruszki. Zwróć uwagę, by nie miały zbyt dużo „kamiennych” cząstek. Dla niemowląt nadają się podłużne gruszki o nazwie Konferencja. Większość dzieci w tym wieku dobrze toleruje banany. Staraj się wybierać dojrzałe, słodkie, o silnym aromacie. Banany, podobnie jak i inne owoce, przed obraniem umyj. Odetnij też ich końce.

5. Korzystaj też z mrożonek. Doskonale wzbogacą zimowe menu. Z porzeczek, śliwek, wiśni możesz przygotować kisiel, przecier, kompot. Truskawki mogą od czasu do czasu jeść dzieci, które nie mają skłonności do alergii. Do zupki i na drugie danie dobre są mrożone kalafiory, brokuły, pomidory, buraczki. Pamiętaj, że nie powinny być rozmrożone i powtórnie zamrażane.

6. Staraj się, by obiadek był dwudaniowy. Oprócz zupy jarzynowej gotuj krupnik, rosół z lanymi kluseczkami, barszcz, pomidorową, dyniową. Na drugie danie zaproponuj dziecku chude mięso (20 g) – gotowane, drobno posiekane lub zmielone, albo miękki pulpecik. Podawaj je z kawałkami ziemniaka i marchewką lub brokułami i puree ziemniaczanym. Dobrym połączeniem jest też utarty burak z jabłkiem i kasza krakowska lub perłowa. Czasem podaj drobny makaron, np. gwiazdeczki.

7. Sadzaj malca przy stole. Będzie wówczas naśladował innych domowników i chętniej jadł. Dla niemowląt, które same zaczynają sięgać po jedzenie, posiłki staną się przyjemnością. Dawaj dziecku do rączki plastikową łyżeczkę, a pod ręką miej papierowy ręcznik i nie denerwuj się, gdy jedzenie znajdzie się poza talerzem.

Przepisy
Zdrowe dania dla Twojego malca w 11. miesiącu życia

Twarożek z musem malinowym
– 1 1/2 szklanki mleka (2 lub 3,2 %),
– łyżka śmietany (18% tłuszczu),
– 2 łyżki mrożonych malin,
– 1 łyżeczka cukru (5 g).
Mleko przegotuj i ostudź. Zakwaś łyżką śmietany lub kilkoma łyżeczkami zsiadłego mleka i pozostaw pod przykryciem w temperaturze pokojowej na 24–36 godzin. Gdy się zsiądzie,
zdejmij z niego warstwę tłuszczu.
Wstaw garnuszek z mlekiem do naczynia z gorącą wodą. Kiedy mleko delikatnie się zetnie i oddzieli serwatka, odcedź twarożek na gęstym plastikowym sitku (ew. wyłóż je podwójną gazą). Serek powinien być delikatny i miękki, łatwo dać się rozetrzeć. Maliny przelej wrzątkiem, rozmroź. Przetrzyj przez sitko do kubeczka, dodaj cukier. Serek przełóż do miseczki, polej przecierem owocowym. Podawaj z biszkoptem.
Porcja dla malucha: dwie łyżki.

Zimowy kapuśniaczek
– pół małej marchewki,
– ćwierć korzenia pietruszki,
– miękka część małego liścia kapusty włoskiej,
– mrożony pomidor (niekoniecznie),
– pół cienkiego plasterka chudego schabu lub innego mięsa wieprzowego (ok. 40 g).
Wytnij liść kapusty ze środka główki, umyj, usuń twardy nerw, pokrój na małe kawałki. Pozostałe jarzyny umyj, obierz, drobno pokrój, ugotuj do miękkości wraz mięsem. Pod koniec gotowania dodaj pokrojonego pomidora bez skórki. Wyjmij schab, drobno posiekaj i dodaj do zupy.
Porcja dla dziecka ok. 200 ml zupy.

Kolorowe warzywa
– mała różyczka brokułu,
– pół małego ziemniaka,
– pół marchewki karotki (mocno pomarańczowa),
– kilka strączków mrożonej fasolki szparagowej,
– łyżeczka masła.
Marchewkę opłucz, obierz, pokrój w grubsze talarki, a ziemniaka w zgrabne ćwiartki; brokuły i fasolkę opłucz. Warzywa ugotuj do miękkości na parze lub w niewielkiej ilości wody. Najdłużej gotuje się marchewka, najkrócej mrożone brokuły. Ułóż na ogrzanym talerzyku i okraś świeżym masłem. Pozwól maluchowi brać warzywa rączkami. Może je też maczać w twarożku roztartym z łyżką mleka.
Porcja dla dziecka: ok. 200 g


Pięć rad na 12. miesiąc

Dziecko bardzo interesuje się tym, co jedzą rodzice. Może poznawać nowe smaki i konsystencję potraw.

1. Podawaj różnorodne posiłki. Malec może jeść wiele potraw z rodzinnego stołu (większość zup, klopsiki, ugotowane do miękkości kasze, jarzynki, drobny makaron). Nie mogą to być potrawy tłuste i ciężkostrawne, grubo krajane surowe jarzyny, kupne ciasta i ciastka z kremem.

2. Nie miksuj zup i jarzynowych papek. Warzywa ścieraj na grubej tarce lub rozgniataj na talerzu, a mięso drobno krój. Nie zmieniaj od razu konsystencji wszystkich posiłków, stopniowo przyzwyczajaj malca do gryzienia. Najtrudniej poradzić sobie z mięsem. Wybieraj więc indyka, kurczaka, królika, młodą wieprzowinę i cielęcinę.

3. dawaj jedzenie do rączki. Małe kanapeczki, obrane jabłko, kawałek domowego ciasta drożdżowego lub biszkopta przyzwyczajają do żucia i gryzienia. To ważne dla prawidłowego rozwoju uzębienia i zgryzu.

4. Zacznij wprowadzać owoce południowe. Dojrzałe banany są łatwo strawne, zawierają żelazo i węglowodany (dostarczają organizmowi dużo energii). Zawarte w nich pektyny działają łagodząco na błonę śluzową jelit. Mandarynki i pomarańcze to źródło naturalnej witaminy C.

5. Dwa razy w tygodniu podaj kefir lub jogurt. Są łatwiej strawne niż słodkie mleko. Zawarte w nich bakterie probiotyczne regulują pracę układu pokarmowego, poprawiają odporność malucha.

Przepisy
Zdrowe dania dla Twojego malca w 12. miesiącu życia

Papka z twarożku z herbatnikiem
– 40 g twarożku (2 łyżki),
– 10 g herbatników (1-2 sztuki),
– 40 g mleka (3–4 łyżki).
Herbatniki specjalnie przeznaczone dla niemowląt lub upieczone w domu, pokrusz, zalej ciepłym mlekiem. Gdy zmiękną, przetrzyj je wraz z twarogiem przez sitko. Podawaj na drugie śniadanie lub podwieczorek. Do popicia – sok lub herbatka owocowa.
Porcja dla dziecka : 2 czubate łyżki twarożku.

Zupa z zielonego groszku
– pół średniej marchewki,
– łyżeczka pokrojonej w kostkę pietruszki,
– plaster selera,
– łyżka mrożonego groszku,
– świeże żółtko,
– łyżeczka oliwy z oliwek,
– 100 ml wody.
Warzywa umyj, obierz, opłucz. Zagotuj wodę, włóż warzywa, gotuj ok. 15 minut, dodaj opłukany zielony groszek. Gotuj jeszcze ok. 10 minut. Miękkie warzywa zmiksuj, dodaj oliwę i żółtko, wymieszaj. Zagotuj zupę, ostudź do odpowiedniej temperatury.
Porcja dla dziecka: ok. 200 ml

Omlet z warzywami
– jajko,
– łyżeczka mąki kukurydzianej lub pszennej,
– łyżka śmietany 18%,
– łyżka mrożonej zielonej fasolki,
– łyżka marchewki.
Marchewkę i fasolkę ugotuj do miękkości, odsącz. Jajo umyj, osusz, oddziel żółtko od białka, białko ubij na sztywną pianę. Dodaj do niej mąkę, śmietanę, żółtko i delikatnie wymieszaj. Rozgrzej na patelni łyżkę oliwy lub oleju, wylej masę i usmaż omlet. Na jeszcze ciepły wyłóż warzywa. Podawaj na kolację lub jako drugie danie.
Porcja dla dziecka: cały omlet.

Jak rozszerzać dietę alergika?
Jeśli karmisz swojego małego alergika piersią, staraj się nie podawać mu dodatkowych pokarmów, zanim skończy sześć miesięcy (chyba że lekarz zadecyduje inaczej). Twoje mleko to najlepsza ochrona przed alergią!


Gdy zaś maluch dostaje mieszankę mlekozastępczą, rozszerzanie jego diety możesz rozpocząć, gdy skończy cztery miesiące. Zawsze jednak decyduje o tym lekarz, po dokładnym zbadaniu dziecka. Może on zalecić, żeby nowości wprowadzić 1–2 miesiące później. On też sugeruje, które potrawy podać i w jakiej kolejności.



Podstawowe zasady

Przede wszystkim nowości wprowadzaj pojedynczo. Uważnie przy tym obserwuj, czy u malucha nie wystąpiła wysypka, czy nie boli go brzuszek, nie ma biegunki, zaparć, czy nie ulewa, nie wymiotuje. Objawem alergii mogą być też infekcje dróg oddechowych. Jeśli coś Cię zaniepokoi, nie podawaj dziecku na razie podejrzanego produktu.
Każdy nowy posiłek rozpocznij i zakończ podaniem piersi. Dziecko otrzymuje wtedy – wraz z pokarmem – przeciwciała chroniące przed alergią. Dzięki nim wprowadzony do jadłospisu nowy produkt jest lepiej tolerowany. Gdy dziecko pije mieszankę mlekozastępczą, zastosuj podobną zasadę: najpierw lecznicze „mleko”, potem – nowe danie.
Na początek podaj go niewiele: 1–2 łyżeczki. Jeśli nie pojawią się niepokojące objawy, następnego dnia zaproponuj więcej. Z wprowadzaniem kolejnej nowości poczekaj kilka dni.

Co po kolei

Na początek najbezpieczniejszy będzie kleik ryżowy. Przygotuj go na wodzie (niskozmineralizowanej, butelkowanej), swoim pokarmie lub na mieszance mlekozastępczej. Po kilku dniach do kleiku dodaj ugotowane jabłuszko. Kolejnym daniem może być jarzynowa zupka. Zacznij od jednego warzywa, np. ziemniaka. Ugotuj go, zmiksuj, dodaj łyżeczkę oliwy z oliwek lub oleju (nie masła!).
Jeśli wszystko jest w porządku, po kilku dniach zupkę wzbogać kolejnymi warzywami: dynią, marchewką, pietruszką. Zagęść kleikiem ryżowym, by była bardziej wartościowa.

Niczego nie brakuje?

W drugim półroczu dziecko uczy się nowego sposobu jedzenia (łyżeczką, nie z piersi lub z butelki), poznaje nowe smaki. Dlatego warto zadbać, by dieta małego alergika w tym okresie była w miarę urozmaicona. Jadłospis malca ustal z pediatrą. To ważne, jeśli dziecko jest uczulone na wiele produktów. Może on zalecić podawanie dodatkowo witamin i składników mineralnych, np. wapnia.
W drugim roku pod kontrolą lekarza będziesz wprowadzać do diety malca do tej pory „zakazane” produkty. Zaczynaj oczywiście od niewielkich ilości.



i dalej z netu ............
===============================================
W pierwszych miesiącach życia Maluszka pokarm matki zaspokaja wszystkie potrzeby rozwijającego się organizmu niemowlęcia. Jednak wraz z dorastaniem dziecka około 5-6 miesiąca życia mleko matki przestaje być wystarczającym pokarmem. Konieczne jest stopniowe wprowadzanie posiłków bezmlecznych i warzyw np.: przetartych jabłek czy marchwi, zupy jarzynowej, kleiku ryżowego z jabłkiem (koniecznie bez glutenu).
W 6. miesiącu życia dietę dziecka można wzbogacać o gotowane mięso (kurze, indycze) w postaci przetartej zupy. Nowe pokarmy podajemy dziecku łyżeczką, nie przez smoczek, aby nie zniechęcić Maleństwa do ssania piersi. Do 9. miesiąca nie należy wprowadzać przetworów mącznych i kasz zwierających gluten (kasza manna).

Przez pół roku maleństwu wystarcza twoje mleczko. Potem czas na kaszki, zupki, deserki. Jak przekonać malca, że są smaczne?


Jeśli masz sporo pokarmu, a dziecko rośnie zdrowo, nie podawaj mu niczego poza twoim mlekiem do czasu, gdy skończy pół roku. Pokarm mamy jest idealnie dopasowany do potrzeb malca, całkowicie mu wystarcza, a w dodatku chroni przed alergią.
Jeżeli jednak masz niewiele mleka i zauważyłaś, że u dziecka, które do tej pory świetnie przybierało na wadze, tempo wzrostu znacznie się teraz zwolniło, nowe dania możesz podać w piątym lub szóstym miesiącu. Porozmawiaj o tym z pediatrą. Jeśli wcześniejsze wprowadzanie nowych dań nie jest konieczne, nie warto tego robić.

Ten pierwszy raz

Jak maluszek będzie się czuł, gdy pierwszy raz spróbuje kaszki lub zupki? Podobnie jak ty, gdy pierwszy raz zjadłaś potrawę z kuchni chińskiej lub tajskiej. Do tej pory dziecko piło tylko twoje słodkie mleczko. Teraz ma dostać coś gęstego, o dziwnym smaku. W dodatku zamiast czerpać przyjemność ze ssania piersi, będzie musiało nauczyć się jeść z łyżeczki. Na początek nie wygląda to zachwycająco!
Jednak maluszek i tak jest w lepszej sytuacji niż jego rówieśnicy, którzy dostawali mleko modyfikowane. Dzięki pośrednictwu twojego pokarmu powoli już poznawał trochę inne smaki.

Wybierz dobry czas

Kiedy pierwszy raz spróbować podać coś poza mlekiem? Przede wszystkim dziecko musi być zdrowe (jeśli ma katar czy kaszel, poczekaj, aż całkowicie wyzdrowieje). Wybierz moment, kiedy będzie w dobrym humorze: trochę głodne, ale niezbyt mocno, wypoczęte, najlepiej niedługo po przedpołudniowej drzemce.
Nowy posiłek najlepiej poprzedzić podaniem piersi. Dzięki temu maluszek szybko zaspokoi głód i kilka łyżeczek zupki lub kaszki potraktuje jako atrakcję. Poza tym twój pokarm ochroni delikatny przewód pokarmowy, więc podanie nowości nie spowoduje żołądkowej rewolucji.

Na sam początek

Najlepiej podaj maluszkowi coś w miarę neutralnego w smaku.
Jarzynowa zupka. Możesz ją ugotować lub kupić gotowe danie dla niemowląt.
W pierwszej zupce powinno być niewiele składników. Jeśli coś uczuli maluszka, szybko zidentyfikujesz, co to takiego (więcej o tym, jak wprowadzać nowe dania do diety alergika, przeczytaj w artykule „Uczulenie na jedzenie” na str. 60).
• Jak przygotować? Ugotuj marchewkę i ziemniaka, dodaj łyżeczkę kleiku ryżowego i łyżeczkę oleju rzepakowego lub oliwy z oliwek. Potem wszystko dokładnie zmiksuj. Gdy zupa jest za gęsta, dolej trochę przegotowanej wody lub swojego pokarmu (jeśli uda ci się go odciągnąć).
• Jak podawać? Pierwszego dnia wystarczą 2–3 łyżeczki. Następnego trochę więcej, aż do porcji liczącej około 100–120 g. Dodawaj do zupy nowe warzywa, by wzbogacić jej smak (pietruszkę, pora, selera, kalafiora). Po dwóch tygodniach (ale nie wcześniej niż w szóstym miesiącu) do zupki możesz dodać łyżeczkę osobno ugotowanego chudego mięska (królika, indyka, kurczaka).
Owoce. Koniecznie takie, które pochodzą z naszej strefy klimatycznej i rzadko alergizują. Zacznij od jabłek.
• Jak przygotować? Umyj je, obierz, zetrzyj na tarce. By złagodzić nieco kwaśny smak, dodaj łyżeczkę ugotowanego na wodzie kleiku ryżowego lub twojego pokarmu. Nie dosładzaj owoców, by szkrab przyzwyczaił się do ich naturalnego smaku.
• Jak podawać? Na początek kilka łyżeczek. Pamiętaj, by malec nie pił dużo soków (w siódmym miesiącu może to być 70 ml, w każdym kolejnym o 10 ml więcej).

Pora na gryzienie

Początkowo wszystkie dania dokładnie miksuj. Gdy już maluch będzie bez problemu jadł papki, około 8–9. miesiąca, w zupkach mogą się pojawić nieco większe cząstki dobrze ugotowanych warzyw. W ten sposób dziecko będzie się przyzwyczajać do gryzienia. Dokładnie jednak miksuj mięsko, by maluch się nie zakrztusił. I nigdy nie zmuszaj do jedzenia. Zachęcaj, by powoli wchodził w świat smaków.

Owoce i warzywa - naturalne witaminy


Niektóre maluchy jako nowość w diecie lepiej tolerują soki warzywne lub warzywa podawane w formie zupki. Wielu pediatrów uważa, że kolejność: najpierw warzywa potem owoce jest korzystniejsza.



Owoce
Owoce zawierają dużo cukrów. Maluchy wolą ich słodki smak, dlatego niechętnie akceptują potem zupy czy papki jarzynowe. Jako pierwsze podajemy dziecku jabłka, bo rzadko uczulają. W postaci soków przecierowych wprowadzamy maliny, porzeczki, czarne jagody. Do soku o „ostrym” smaku można dodać łyżeczkę kleiku ryżowego zagotowanego w niewielkiej ilości wody. Niemowlętom w drugim półroczu podajemy soki i przeciery z moreli, brzoskwini, śliwek, a w czwartym kwartale życia owoce cytrusowe i południowe.
Uwaga! Dzieci, które mają skłonności do odczynów alergicznych, truskawki, poziomki, owoce cytrusowe i południowe, a niekiedy nawet maliny podajemy ostrożnie dopiero po ukończeniu pierwszego roku życia.

Warzywa
Pierwsze papki warzywne przygotowujemy z marchwi, ziemniaka, pietruszki i selera. W szóstym-siódmym miesiącu życia do diety dziecka wprowadzamy kalafior, brokuły, zielony groszek cukrowy, pomidor, fasolkę szparagową. Rzadziej wykorzystywane są buraki, warzywa kapustne czy cebulowe, łagodne w smaku cukinie, kabaczki czy bakłażany, które z powodzeniem mogą urozmaicać jadłospisy starszych niemowląt. Początkowo gotowane warzywa trzeba przecierać lub miksować. Potem, gdy dziecko uczy się gryźć i żuć, wystarczy je kroić na cząstki. Można już z nich także robić pierwsze sałatki.
Dziesięciomiesięcznemu niemowlęciu od czasu do czasu podaj do rączki gotowaną marchew czy buraczka – dzieci to uwielbiają. Warto też dietę malca rozszerzyć o gotowaną kapustę, brukselkę, pomidora czy kwaszonego ogórka – dodawaj je do zupy. A gdy maluszek zacznie jeść małe kanapki, kładź mu na chleb plasterek pomidora (obranego ze skórki) lub ogórka.
Odpowiedni smak i aromat soków, zup, przecierów oraz innych potraw warzywnych i warzywno-mięsnych dla najmłodszych dzieci uzyskujemy poprzez łączenie różnych gatunków warzyw i owoców.

Dbaj o witaminy
Zwykłe gotowanie pozbawia warzywa i owoce wielu witamin i składników mineralnych (przechodzą do wywaru). Dlatego gotuj na parze, a jeśli to niemożliwe, wrzucaj warzywa do wrzątku. Wodę po gotowaniu zużyj do zrobienia zupy lub sosu.
Najwięcej witamin jest w surówkach. Przygotowuj je tuż przed podaniem. Dodawaj do nich trochę oleju lub oliwy z oliwek, a także soku z cytryny lub z kiszonej kapusty, co poprawi przyswajanie witaminy C.


Sekrety zdrowych posiłków
Sześciomiesięczny brzdąc jest już gotowy na nowe dania. Pamiętaj, że ważne jest nie tylko to, co mu podajesz, ale też - w jaki sposób jedzenie przygotowujesz.

Na początek wystarczą 1–2 łyżeczki zupki czy kleiku, łyczek soczku. Nowości wprowadzaj nie częściej niż co 3–4 dni. To pomoże dziecku oswoić się z nowym smakiem, a Tobie pozwoli upewnić się, czy produkt jest dobrze tolerowany.

Postaraj się, by posiłki przebiegały w spokojnej atmosferze. Dziecko powinno czuć, że je, by zaspokoić głód, a nie po to, żeby zrobić Tobie przyjemność. Nie noś go od okna do okna i nie ucz, że stajesz na głowie, byle tylko zawartość miseczki znalazła się w jego buzi. Zdrowe niemowlę samo instynktownie wie, ile powinno zjeść!

Kilka rad
1. Przed posiłkiem myj ręce i ćwicz ten nawyk z malcem.
2. Nowe naczynia przed użyciem umyj w gorącej wodzie. Miseczki, talerzyki i sztućce czyść od razu po posiłku lub opłucz i wstaw do zmywarki (na spodzie naczyń znajdziesz oznaczenie, czy mogą być w niej myte).
3. Posiłki przygotowuj bezpośrednio przed podaniem.
4. Dania domowe przechowuj w lodówce najwyżej dobę.
5. Po otwarciu słoika część “na teraz” przełóż do miseczki. Resztę możesz przechowywać w lodówce przez 48 godzin.
6. Schładzaj potrawy tuż po ich ugotowaniu.
7. Produkty mleczne, ze względu na dużą zawartość białka i węglowodanów, stanowią doskonałą pożywkę dla bakterii. Przechowuj je tylko w lodówce.

Naczynia
Niemowlę powinno mieć swoje naczynia i sztućce – dostosowane do jego możliwości. Kupuj tylko te z atestem. To ci się przyda:
– miseczka z przyssawką. Machając rączkami, maluch na pewno nie zrzuci jej ze stołu.
– miseczka z podwójnym dnem. Wlewa się do niej gorącą wodę, by potrawa nie ostygła.
– talerzyki z plastiku.
– kubeczek z dzióbkiem i osłoną. Wygodny w domu i na spacerze. Ułatwia naukę picia, uchwyty pomagają dziecku go utrzymać.
– kubek z obciążonym dnem. Stabilny, zawartość trudno wylać.
– stalowy rondelek z przykrywką – do gotowania zupki. Do przyrządzania potraw mlecznych przyda się osobny garnuszek. Nie używaj garnków aluminiowych i emaliowanych. Z tych pierwszych w czasie gotowania wymywa się szkodliwe aluminium, na drugich zaś często powstają odpryski.
– małe sztućce z plastiku. Na początek wystarczy kilka łyżeczek dla niemowląt. Nie kupuj bardzo wygiętych i o ozdobnych kształtach, bo będą niewygodne.
– sitko. Plastikowe lub stalowe.
– tarka. Szklana lub plastikowa, tylko na nich można trzeć owoce.
– mikser lub blender do papek.
– śliniaczek. Podklejony ceratką lub ze sztywnego plastiku z wgłębieniem, w którym zbiera się jedzenie. Po każdym posiłku śliniak upierz (z materiału) lub umyj (plastikowy) w gorącej wodzie.

Ważne zmiany
Po wprowadzeniu zupy kupki malca mogą stać się twardsze i zmienić zapach na bardziej nieprzyjemny. Możesz też odnieść wrażenie, że jedzenie jest nie do końca strawione,
bo w kupie widać jego resztki. To normalne! Układ pokarmowy niemowlęcia dopiero uczy się trawić pokarmy inne niż mleko.



Model żywienia niemowląt karmionych sztucznie

Podpowiadamy jak powoli rozszerzać dietę niemowlaka karmionego butelką.

Pierwszy miesiąc życia
– mleko początkowe - 7 razy dziennie - 110-130 ml.

Drugi miesiąca życia
– mleko początkowe – 6 razy dziennie -110-130 ml.

Trzeci miesiąc życia
– mleko początkowe – 6 razy dziennie 130 ml.

Czwarty miesiąc życia
– mleko początkowe – 6 razy dziennie 150 ml.

Piąty miesiąc życia
– 5 posiłków dziennie po 180 ml, w tym:
– 4 razy dziennie mleko następne z dodatkiem bezglutenowego kleiku (mieszanka mleczna);
– 1 raz zupa – papka jarzynowa;
– skrobane jabłko i/lub sok.

Szósty miesiąc życia
– 5 posiłków dziennie po 180 ml, w tym:
– 4 razy dziennie mleko następne z dodatkiem bezglutenowego kleiku;
– 1 raz zupa – papka jarzynowa + gotowane mięso (bez wywaru);
– przecier owocowy/warzywny lub sok.

Siódmy miesiąc życia
– 5,5 posiłków dziennie, w tym:
– mleko następne z dodatkiem bezglutenowego kleiku (mieszanka mleczna) lub z dodatkiem kaszki bezglutenowej;
– zupa – papka jarzynowa z gotowanym mięsem;
– kaszka bezglutenowa na mleku następnym z owocami;
– przecier owocowy lub sok;
– 1/2 żółtka co drugi dzień.

Ósmy miesiąc życia
– 5 posiłków dziennie – tak samo jak w siódmym miesiącu

Dziewiąty miesiąc życia
– 5 posiłków dziennie – tak samo jak w ósmym miesiącu;
– dodatkowo wprowadzamy całe żółtko co drugi dzień.

Dziesiąty miesiąc życia
– 4-5 posiłków dziennie - takie same jak w dziewiątym miesiącu;
– dodatkowo wprowadzanie zbóż glutenowych kasze, bułki, chleb, sucharek
– zmiana: obiad z dwóch dań – zupa + jarzynka z dodatkiem gotowanego mięsa

Jedenasty i dwunasty miesiąc życia
– 4-5 posiłków - jak w dziesiątym miesiącu;
– zmiana: całe jajko 3-4 razy w tygodniu
– twarożek, kefir, jogurt 1-2 razy w tygodniu

Opracowanie Modelu Żywienia: doc. dr hab. med. Janusz Książyk, doc. dr hab. med. Zofia Rudzka-Kańtoch, dr Halina Weker

hooooooooooop

od 5 miesiaca marchewka(nie smakowalo jej wiec nie daje do dzis) oraz zupki ze sloiczkow co kilka dni.pozniej juz swoje zupki(ziemniak,marchew,pietruszka),potem deserki,od polowy 6 miesiaca paluszki i wafelki do lodów :P